Çilek, pembe renge sahip olan ve kokulu bir meyve çeşididir. Bu meyve oldukça yararlı ve besleyici bir meyvedir. Çilek içeriğinde bol miktarda demir minerali ve fosfor vardır. Bunun yanı sıra C vitamini, B vitamini ve K vitamini açısından da oldukça zengindir. Dünya genelinde en popüler meyvelerden biri olan çilek sadece lezzetiyle değil sağlığa faydalarıyla ön plana çıkmıştır. Çilek faydaları arasında ilk sırada C vitamini açısından zengin olmasıdır. 10 adet çilek tüketilmesinde neredeyse günlük bütün C vitamini ihtiyacı karşılanmaktadır.
Çilek Sağlık Açısından Faydaları Nelerdir?
Çilek Kolesterol Etkisi: İspanya'da yapılan bir araştırmaya göre düzenli olarak çilek tüketilmesi LDL yani kötü kolesterol seviyesinin düşmesini olanak sağlamakta. Çileğin kolesterol üzerindeki faydası için gerçekleşen araştırmaya katılan 23 gönüllü 1 ay boyunca her gün yarım kilo çilek tüketmiştir. Yapılan testlerde araştırmaya katılan kişilerin LDL kolesterol seviyelerinde yaklaşık olarak %9'a kadar azalma saptanmıştır. HDL yani iyi kolesterol seviyeleri ise aynı seyretmiştir. Uzmanlar çileğin kolesterolü neden en aza indirdiği hususunda daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğunu belirtmekte fakat ilk sonuçlara göre çileğin bu özelliği sayesinde çileğe kırmızı rengini veren antosiyanin adındaki pigmentten ileri gelmektedir.
Çilek Antioksidan Etkisi: Hastalıklara karşı vücudun direncine artış sağlayan, kansere karşı koruma oluşturan, Alzheimer riskini en aza indiren, kalp ve damar sağlığına koruma sağlayan ve özellikle yaşlanmaya bağlı sağlık problemlerini önleyen antioksidanlar çilekte bol miktarda bulunmaktadır. 2006 yılında bir dergide yayınlanan bir yazıya göre çilek antioksidan açısından en zengin 50 yiyecek arasında yer almaktadır. Çileğin antioksidan etkisinden dolayı meyveye parlak kırmızı rengini veren antosiyanin adlı bileşen maddenin yüksek C vitamini barındırmasından dolayı ve kuersetin pigmentinden kaynaklanmaktadır.
Çilek Tüketerek Kanserden Korunma: Çileğin antioksidan etkisi birçok kanser türünün yolunu açan serbest radikallerin artmasını önlemektedir. Bu başlı başına kanser riskini azaltan bir durum olmaktadır. Fakat çilek, kanserin oluşumunu yavaşlatan ellagic asit adlı bir diğer bitkiye özgü kimyasal madde yani fitokimyasal maddeyi daha fazla içermektedir. Tabi çilek kansere karşı önleyici etki sağlıyor demek için oldukça erken olacaktır. Çünkü şu zaman kadar bu konuyla alakalı yapılan araştırmaların sayısı oldukça azdır ve hepsi laboratuvar ortamında yapılan hücre incelemelerine dayanmakta. İnsanların katılımıyla gerçekleşen araştırmalara ihtiyaç duyulmakla beraber ilk sonuçlar oldukça umut vericidir.
Çilek Kalp ve Damar Sağlığı Açısından Faydası: Çilek etkili antioksidan barındırmasında dolayı kalp ve damar hastalıklarına ortam oluşturan oksidatif strese karşı koruma sağlamakta. Yapılan bilimsel araştırmalar yaban mersini, kızılcık ve çilekte olan polifenol maddelerin LDL oksidasyonunu ve kardiyovasküler rahatsızlıkların görülme riskini azalttığını ortaya koyar. Bu meyvelerden her hafta 3 öğün tüketen bayanlarda kalp krizi riskinin %32'ye kadar indiği yönünde araştırma sonuçları vardır.
Çilek Diyabet: Diyabet hastalarının çoğu tatlı tadı olasından dolayı genellikle çilekten uzak durmayı tercih eder fakat 1 kâse çilek sağlıklı etki oluşturur. Üstelik kan şekerini bilindiği gibi yükseltmez. Uzman kişiler çileğin lifli yapısının uzun süre tokluk hissi oluşturduğu ve uzun süren tokluğun gün boyu daha az karbonhidrat tüketimi sağladığını belirtmekte.
Çilek Kabızlık: Kronik ya da akut kabızlık için en sağlıklı çözüm yöntemlerinden biri gün içerisinde gıdalardan alınan besin lifi miktarını arttırılması. Bol miktarda besin lifi içeren çilek bunun için iyi bir seçimdir.
Çilek Cilt: Çileğin cilde faydaları yüksek olarak C vitamini içermesinden kaynaklanmakta. Portakal ve greyfurttan daha fazla C vitamini içeren çilek bundan dolayı cilt kuruluğu, zamanından önce ortaya çıkan kırışıklıklar gibi sorunları önleyici etki oluşturmaktadır. Çilek sadece meyve olarak tüketimi değil maske olarak da yüze uygulandığında cilde bir hayli faydası olmakta.
Çilek Kemik Sağlığına Faydası: Çilek, kemik yapısını koruyan enzimlerin vücutta üretilmesinde kullanılan manganez mineralini içermektedir. Manganez aynı zamanda gıdalardan alınan ve kemik sağlığının korunmasında son derece önemli olan kalsiyumun vücut tarafından emilmesi esnasında kullanılan bir mineral olarak bilinmektedir.
Çilek Fazla Tüketilmesi Zararlı mıdır?
Çilek oksalat madde içeren nadir meyvelerden bir tanesidir. Vücut sıvısında bulunan oksalat miktarı artış gösterdiğinde bunlar kristalize ortam oluşturmakta, mesane ve böbrek rahatsızlıklarına sebep olmaktadır. Bundan dolayı henüz tedavi edilmemiş mesane ve böbrek taşı problemi yaşayan kişilerin çilek tüketmesi önerilmemektedir. Böyle bir rahatsızlığınız varsa eğer tüketmeniz ve tüketmemeniz gereken gıdalar hakkında doktorunuzdan bilgi almalısınız. Çilek bazı kişilerde alerji oluşturabilir. Çilek alerjisinin en sık rastlanan belirtileri boğazda ve ağız içerisinde kaşıntı hissi oluşturması, gözlerin sulanması ve burun akıntısı olmaktadır.
Çilek Kullanımı: Çilek yaprakları, iyi kurutulmasıyla, çay yapımında kullanılmakta. Çilek aç karına tüketilirse daha iyi sindirileceği için daha faydalı olur. Çilek ezilip püre haline getirildikten sonra sütle karıştırılarak cildi temizlemek ve canlandırmak amacıyla kullanılır. Çilek komposto ve reçel hazırlanarak da tüketilebilir. Çilek tüketen kişilerde bazen kurdeşen problemine rastlanır fakat kalıcı olmaz ve kısa sürede geçer.